Voorzitter,
Vanavond behandelen wij de jaarstukken, voortgangsrapportage en kadernota. Eén van de belangrijkste momenten in de hele planning- en control cyclus. Een jaarlijks ritueel voor onszelf maar vooral om de inwoners van Vlaardingen te laten zien waar wij, de volksvertegenwoordigers, mee bezig zijn.
De jaarrekening laat zien wat het college het afgelopen jaar heeft uitgegeven. Oftewel wat wel of niet is uitgevoerd aan zaken die de raad heeft besloten.
De voortgangsrapportage die tussentijds de standen aangeeft tussen het begin (de begroting) en het eind (de jaarrekening).
De kadernota, waarin de nieuwe kaders vorm krijgen voor de begroting van volgend jaar en die de raad in november vaststelt.
Terug naar de voorliggende stukken,
Voorzitter, wat vertelt deze jaarrekening het AOV precies over wat dit college heeft gedaan?Dat is natuurlijk uitermate lastig, omdat wij met een enorm miljoenentekort zijn gestart en Corona een bepalende rol had in de uitvoering van afgesproken beleid.
De start voor de begroting 2020 ligt al in september 2019. Toen na het vertrek van de wethouder financiën van SP huize, die zich vrij moest maken voor Europees lijsttrekkerschap, duidelijk werd dat Vlaardingen ineens uit het niets van een RELATIEF financieel gezonde stad omdraaide naar een stad met 5 mln. tekort! Een jaar later bleek zelfs sprake te zijn van 25 mln. tekort. En als je dan de begroting op lange termijn ook niet meer sluitend krijgt komt de Provincie kijken. En daar ging Vlaardingen… Onder toezicht. Onder curatele.
Vlaardingen had het niet goed gedaan en verscheen in alle media als de stad waar het niet best ging.
De opvolgend wethouder financiën Nieuwland van D66 huize wist het allemaal met mooie woorden te omschrijven en gaf aan dat het nieuwe college schoon schip ging maken.Er waren wel wat “lijken” uit de kast gekomen maar hij bleef positief terwijl het schip Vlaardingen ondertussen kapseis maakte.
In zijn memo van april 2020, stelt de wethouder dat de oorzaak van het miljoenentekort bij voorgaande colleges lag.
Na het vertrek van Nieuwland om ergens burgemeester te worden, stelt de huidige wethouder Bijl, ook van D’66 huize, merkwaardig genoeg afgelopen mei 2021 (een jaartje later) dat er géén sprake van was, dat voorgaande colleges er een zooitje van hadden gemaakt. Erg lastig voorzitter, als wethouders van financiën elkaar tegenspreken. En wie heeft er nu gelijk? En hoe zit het nu met dat tekort van 25-30 mln?Het is toch zo dat je moet leren van je fouten.De inwoners van Vlaardingen zouden toch moeten weten en moeten eisen wat er met hun zuurverdiende belastinggeld is gedaan. Er is bijna 30 miljoen verdampt. Waaraan? Waarom? Hoezo?
De komende jaren zal de inwoner de prijs hiervan moeten betalen.En pogingen van het college en soms ook van een enkele coalitiepartij om vooral de schuld te geven aan het Rijk dat Vlaardingen zo in de problemen zit is natuurlijk maar voor een klein deel waar. Ja ook het Sociaal Domein draagt bij aan de tekorten maar bij lange na niet de 25-30 miljoen euro structureel tekort.
Het AOV vroeg de wethouder destijds hoe het nu zo precies gekomen was.Daar gaf hij geen antwoord op. Ook de huidige wethouder Bijl is nog geen jaar terug in openbaar debat gevraagd om een onderzoek te doen naar het verleden. Hoe dat nu zit met die 25-30 mln?Hij vond het zelfs niet nodig om te reageren naar het AOV.
Wij proberen het nu nog een keer. Het is een jaar later.
Voorzitter,
Het AOV vraagt de wethouder financiën nogmaals echt onderzoek te doen naar waar het nu is fout gegaan en de resultaten daarvan met de gemeenteraad te delen. Waar komt het tekort van 25-30 miljoen nu vandaan? Leg dat het AOV en de inwoners nu eens uit.
Voorzitter de financiele situatie maakt dat het AOV zich niet lekker voelt in zijn huidige rol. Het liefst zouden wij ons bezig houden Sociaal Domein zaken dus de WMO-zorg/Jeugdbeleid/Participatie. Seniorenhuisvesting, buitenruimte in orde. Maar alles is beleidsarm geworden nu het geld op is. Maar het AOV worstelt hier verschrikkelijk. Hoe leg je mensen uit dat wonen en zorg gescheiden is en zorgwoningen zijn wegbezuinigd. Mensen die meer dan 50 jaar samen wonen en ineens uit elkaar worden gehaald omdat men een beroep moet doen op de zorg. Afhankelijk zijn als oudere is al erg maar dan ook uit elkaar gehaald worden moet je toch niet aan denken. Maar goed in de Woonvisie hoort dit thuis maar het AOV zou toch waarderen als dit college wat meer nadruk zou leggen op de oudere. Steeds meer AOW’er met een kleine portemonnee hebben moeite om deze snelle maatschappij te volgen en dat was nu het mooie aan de openbare vervoersregeling als Argos Mobiel die helaas de wethouder als laaghangend fruit wegsnoeide.
Maar voor dit alles nu geen tijd. Prioriteit is het financieel gezond maken van deze gemeente.
Door hierin onze controlerende rol op te pakken ziet men het AOV als een luis in de pels die alleen maar klaagt over wat allemaal niet goed gaat. Dat voelt niet altijd lekker maar het is toch zo dat het nu eenmaal de taak is van een raadslid om het college te controleren.
En de taak van het college is om de raad van informatie te voorzien. Niet alleen gevraagd maar ook ongevraagd.
En dat voorzitter gaat ook nog steeds mis met dit college.
Communicatie en informatie.
Een voorbeeld van communicatie waar wij meer worstelen is bijvoorbeeld met de menselijk foutjes in de cijfers die men aantrof in de jaarstukken.
Voorzitter ik hoop dat ik het verkeerd zie. Want het zal toch niet zo zijn dat de wethouder de ambtelijke organisatie de schuld geeft. De wethouder is verantwoordelijk voor de gehele gemeentelijke organisatie en neemt de schuld op zich als de organisatie fouten maakt.
Dus de wethouder heeft de menselijke foutjes gemaakt en niet de ambt organisatie.
Net als de wethouder die afval in zijn portefeuille heeft die aangeeft dat het niet zijn schuld is dat het zo’n puinhoop is in Vlaardingen. De inwoners of tijdelijke bewoners in onze stad zijn de schuld die afval dumpen. Als wethouder dan zeggen dat je er niets aan kan doen en dat je de middelen niet hebt om het probleem van die bergen afval op te lossen en dat ook de afvalpasjes niet werken en het probleem niet oplossen kan je niet afschuiven op menselijke foutjes of dat je er zelf niets aan kan doen.
Je bent dan gewoon als bestuurder niet in control en je verschuilt je achter de bosjes. Gaan we later behandelen in de boomverordening.
Zeg dus gewoon hoe het zit en wees transparant.
Nog een voorbeeld hoe het niet moet maar hoe het al tijden gaat en het AOV iedere keer niet meer snapt waarom men dit toch doet? Is het nu zo moeilijk om respect te tonen?
De auditcommissie is een besloten vergadering waar de financieel specialisten van de verschillende partijen en een wethouder en gemeentesecretaris samen komen en vooral financiele stukken behandelen. Maar als dan de jaarcijfers, voortgangsrapportages en kadernota inhoudelijk op de agenda staan is er ineens geen wethouder/portefeuillehouder aanwezig. Geen één. Terwijl zij met name de adviseurs zijn van deze commissie.
Waarom doet het college dit?
De raad moest het doen met de gemeentesecretaris ondersteund door de ambtelijke specialisten. Ook onze accountant die in opdracht van de raad naar de cijfers kijkt vertelt daar zijn verhaal.Helaas alleen de aanwezigen horen wat hij zegt en niemand anders. Het wordt namelijk niet opgenomen dus niemand van de raad verder kan het terugluisteren.
Het is een voorbeeld van deze bijzondere manier van communiceren naar de raad.
En als je dan later ook nog als excuus hoort dat de plv wethouder die financiën zou beheren afwezig is ivm zijn lijsttrekkersverkiezing van zijn partij en dat kennelijk belangrijker vond, is het toch helder waar zijn prioriteiten liggen.
Het AOV ziet dit als een minachting van de raad. Er had toch wel 1 wethouder kunnen komen?
De openbare commissievergadering daarna over deze financiële stukken was het niet anders. Alleen wethouder Bikkers die de zieke wethouder Bijl verving was toen wel aanwezig en maar verder was er geen wethouder te zien.Niet gek dat de aanwezige wethouder geen antwoord kon geven op veel vragen en aangaf er later op terug te komen en/of te overleggen met zijn collega’s.Ook dit vond het AOV heel erg raar en ontzettend slecht qua communicatie en informatie.
Dat het college bij de oordeelsvormende vergadering natuurlijk weer wel kwam na alle negatieve geluiden was te laat en onlogisch, omdat deze oordeelsvormende cie politiek is en juist dààr is het college overbodig.
Voorzitter,
Het AOV betreurt het feit dat het College het aanbod van de Provincie heeft afgewezen om kosteloos een 2e begrotingsscan uit te voeren om zo de raad extra te informeren.
Het AOV betreurt het ook dat het College niet bereid is vaker dan 3x per jaar de voortgang van het herstelplan te bespreken. Het is immers van groot belang dat de gemeenteraad de vinger aan de pols kan houden als het gaat om meevallers EN tegenvallers. Want zo heb je ineens miljoenen in de plus in plaats van in de min.
Voorzitter,
De haalbaarheid van het Herstelplan is nog steeds niet concreet.Geen idee wat de stand van zaken is.
En gisteren hebben wij van het college het Raadsmemo Positionering, Regionale Samenwerking en subsidies.
Toen het AOV dit las 1 dag voor deze raadsvergadering dat het Herstelplan afhankelijk is van de gemeenschappelijke regelingen en van het Rijk, de Provincie en de regio.
Voorzitter ik wilde mijn hele bijdrage al in de prullenbak gooien omdat het dus zo is dat wij hier in Vlaardingen kunnen doen wat we willen maar als men het Herstelplan niet uitvoeren buiten Vlaardingen wij de Sjaak zijn. Ik had een ander verhaal moeten opschrijven. Maar dat ging niet meer in 1 dag.
Het college communiceert dus gisteren dat het water Vlaardingen aan de lippen staat. De nood hoog is in Vlaardingen en dat het Herstelplan erop is gericht deze negatieve spiraal te doorbreken, maar dat wij dat niet alleen kunnen.
Misschien dat de wethouder de houdbaarheid en de stevigheid van het Herstelplan nog eens kan uitleggen. Gelooft u zelf nog wel in het Herstelplan. Is het Herstelplan wel haalbaar?
Ik ga verder voorzitter na dit zijweggetje.
Wat zegt het college toen de jaarcijfers bekend werden:
De positieve jaarcijfers komen door een verbeterde mindset en door meevallers in de compensatie van het Rijk voor Corona.
Mindset. Die uitleg heb ik gehoord van het college en organisatie. Nee het is niet structureel. Het is incidenteel. Dat is een uitleg die alleen maar vragen oproept en waarom moet dit nu. Het AOV is ook hierin de weg kwijt.
Kijk, als je anders gaat werken en de ambtenaren doen ineens harder hun best dan snapt iedereen wel dat het minder kost en meer oplevert.
Zoiets blijft structureel toch? En is niet tijdelijk natuurlijk.
Tja het AOV herinnert zich nog heel goed de miljoenen die in de organisatie gepompt werden om het “deuren en ramen open project” te organiseren.
Het werd toen gebruikt als onderbouwing om de mindset te verbeteren. En nu is het er kennelijk en is het tijdelijk. Papieren tijgers zijn het.
Voor het AOV is het een manier om zand in de ogen te strooien.
Voorzitter, tot slot, Een korte opmerking over de kadernota. HET moment waarop de gemeenteraad de ruimte wordt geboden zogenaamde meervragen integraal af te wegen. Meervragen zoals bijvoorbeeld budget tbv hybride werken, vernieuwing/vervanging vergaderfaciliteiten, viering van 750 jaar stadsrechten enz enz).
Heel recent is over 2 nieuwe beleidszaken (hybride werken en vergaderfaciliteiten) voorafgaand aan de behandeling van de kadernota al besloten op verzoek van het College. Daarmee zijn deze wensen buiten de financiële verordening om bij voorbaat veilig gesteld. Het AOV betreurt deze gang van zaken.
En toen, toen was het klaar en mogen de positieve verhalen van de wethouderspartijen weer ten gehore worden gebracht.